Umuttepe Sosyal Bilim Araştırmalarında Kullanılan Yöntem ve Teknikler - Hasan Tutar Umuttepe Yayınları

Önsöz

Araştırma yöntemleri, herhangi bir akademik veya bilimsel araştırmanın önemli bir parçasıdır. Olguları araştırmak, soruları yanıtlamak ve hipotezleri test etmek için sistematik ve yapılandırılmış bir yaklaşım sağlarlar. İyi tasarlanmış bir araştırma metodolojisi, araştırmacıların anlamlı sonuçlar çıkarmak için analiz edilebilecek güvenilir ve geçerli veriler toplamasına olanak tanır. Araştırma yöntemleri alanı yıllar içinde önemli ölçüde gelişti ve artık araştırmacıların kullanabileceği çok çeşitli teknikler ve araçlar var. Bunlar, anketler, görüşmeler ve deneyler gibi geleneksel yöntemlerden veri madenciliği, makine öğrenimi ve yapay zekâ gibi daha modern tekniklere kadar uzanır. Araştırma yöntemlerinin en kritik yönlerinden biri, araştırmacıların dikkate alması gereken etik hususlardır. Bunlar, bilgilendirilmiş onay, gizlilik ve verilerin sorumlu kullanımı gibi konuları içerir. Dünya giderek daha karmaşık hale geldikçe, onu incelemek için kullanılan araştırma yöntemleri de öyle. Araştırmanın disiplinler arası doğası daha yaygın hale geliyor ve araştırmacılar, karmaşık problemlerin üstesinden gelmek için birden fazla alanda giderek daha fazla çalışıyor. Sonuç olarak, araştırma yöntemleri bu değişikliklere ayak uydurmak için sürekli gelişmektedir. Bu kitapta, çeşitli araştırma yöntemlerini keşfedeceğiz ve araştırmacılar tarafından kullanılan temel tekniklere ve araçlara genel bir bakış sunacağız. Ayrıca etik hususları tartışacağız ve sorumlu araştırma uygulamalarının önemini vurgulayacağız. Bu kitabın öğrenciler, araştırmacılar ve araştırma yöntemleri alanına ilgi duyan herkes için yararlı bir kaynak olacağı umudunu taşıyorum.

İÇİNDEKİLER

Önsöz........................................................................................1

Giriş .........................................................................................2

BİRİNCİ BÖLÜM

MAKALE TÜRLERİ

1.Bilimsel Makale Türleri...........................................................7

BÖLÜM NOTLARI.......................................................................27

İKİNCİ BÖLÜM

MAKALE YAZIMININ İNCELİKLERİ

1. Makalenin Bölümleri Nasıl Yazılır?........................................28

Kaynak Gösterimi......................................................................82

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................83

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

TEZ YAZMANIN İNCELİKLERİ

1. Tez Nedir?.............................................................................84

2. Özet.......................................................................................88

3. GİRİŞ......................................................................................89

4- KURAMSAL/TEORİK ÇERÇEVE...............................................96

5- YÖNTEM................................................................................97

6- BULGULAR............................................................................101

7. TARTIŞMA VE SONUÇ: ...........................................................102

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................105

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

NİCEL ARAŞTIRMALAR

1- Nicel Makale Yazımı..............................................................106

2. INTRODUCTION.....................................................................112

3. KAVRAMSAL VE KURAMSAL ÇERÇEVE/ LİTERATÜR/YAZIN İNCELEMESİ.........113

4. MATERYAL VE METHOD/ YÖNTEM/ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ.............113

5. BULGULAR (Results)..............................................................114

6. TARTIŞMA VE SONUÇ (DISCUSSION and CONCLUSION)........115

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................117

BEŞİNCİ BÖLÜM

NİTEL ARAŞTIRMALAR

1- Nitel Makalelerin Yazımı ......................................................118

2. Nitel Araştırmalar Hangi Durumlarda Yapılır?.......................119

3. Nitel Makale Tasarımı............................................................122

3. YÖNTEM..............................................................................123

4. BULGULAR (RESULTS)............................................................125

5. TARTIŞMA VE SONUÇ............................................................125

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................127

ALTINCI BÖLÜM

KARMA YÖNTEM ARAŞTIRMALARI

1. Karma Yöntem Makaleleri Karma Makale Yazımı..................128

2. Karma Araştırmalar Hangi Durumlarda Yapılır?................129

3. Karma Araştırma Makale Tasarımı...................................131

BÖLÜM KAYNAKLARI................................................................... 133

YEDİNCİ BÖLÜM

DERLEME ARAŞTIRMALARI

1. Derleme Makaleleri.............................................................134

2. Derleme Araştırması Hangi Durumlarda Yapılır?.................136

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................139

SEKİZİNCİ BÖLÜM

İÇERİK ANALİZİ ARAŞTIRMALARI

1. İçerik Analizi Makalelerinin Yazımı......................................140

2. İçerik Analizi Türleri.............................................................142

3. İçerik Analizinin Kullanım Alanları.......................................144

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................151

DOKUZUNCU BÖLÜM

BETİMSEL İÇERİK ANALİZİ

1. Betimsel İçerik Analizi Makaleleri.........................................152

2. Betimsel İçerik Analizi Hangi Durumlarda Yapılır?...............153

3. Betimsel İçerik Analizi Makale Tasarımı..............................155

BÖLÜM KAYNAKLARI ................................................................157

ONUNCU BÖLÜM

SÖYLEM ANALİZİ ARAŞTIRMALARI

1. Söylem Analizi Makaleleri...................................................158

2. Söylem Araştırması Hangi Durumlarda Kullanılır?...............162

3. Söylem Analizi Makale Tasarımı..........................................163

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................165

ON BİRİNCİ BÖLÜM

ELEŞTİREL SÖYLEM ANALİZİ ARAŞTIRMASI

1. Eleştirel Söylem Analizi Makaleleri......................................166

2. Eleştirel Söylem Araştırma Hangi Durumlarda Yapılır?........167

3. Eleştirel Söylem Analizi Makale Tasarımı.............................168

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................170

ON İKİNCİ BÖLÜM

BETİMSEL İSTATİSTİK ARAŞTIRMASI

1. Betimsel İstatistik Makaleleri..............................................171

2. Betimsel İstatistik Araştırma Hangi Durumlarda Yapılır?.....173

3. Betimsel İstatistik Makale Tasarımı.....................................175

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................177

ON ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

ETNOGRAFİK ARAŞTIRMA

1. Etnografik Araştırma Makaleleri..........................................178

2. Etnografik Araştırma Hangi Durumlarda Yapılır?.................181

BÖLÜM KAYNAKLARI ................................................................185

ON DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

NETNOGRAFİK ARAŞTIRMA

1. Netnografik Araştırma ve Netnografik Makale....................186

2. Netnografik Araştırma Hangi Durumlarda Yapılır?..............188

3. Netnografik Makale Tasarımı..............................................189

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................192

ON BEŞİNCİ BÖLÜM

METİN ANALİZİ ARAŞTIRMASI

1. Metin Analizi Makaleleri.....................................................193

2. Metin Analizi Araştırması Hangi Durumlarda Yapılır?.........196

3. Metin Analizi Makale Tasarımı............................................197

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................199

ON ALTINCI BÖLÜM

ÇERÇEVELEME ANALİZİ ARAŞTIRMASI

1. Çerçeveleme Analizi Makalelerinin Yazımı..........................200

2. Çerçeveleme Analizi Hangi Durumlarda Yapılır?.................203

3. Çerçeveleme Analizi Makale Tasarımı.................................204

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................206

ON YEDİNCİ BÖLÜM

ANLATI ARAŞTIRMASI

1. Anlatı Araştırması Makalelerinin Yazımı..............................207

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................214

ON SEKİZİNCİ BÖLÜM

SÖZLÜ TARİH ARAŞTIRMASI

1. Sözlü Tarih Araştırması .......................................................215

2. Sözlü Tarih Araştırması Hangi Durumlarda Yapılır?.............219

3. Sözlü Tarih Makalelerinin Tasarımı......................................220

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................222

ON DOKUZUNCU BÖLÜM

TARİHSEL ARAŞTIRMA

1. Tarihsel Araştırma Makaleleri..............................................223

2. Tarihsel Araştırma Hangi Durumlarda Yapılır?.....................227

3. Tarihsel Araştırma Makale Tasarımı.....................................227

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................229

YİRMİNCİ BÖLÜM

KARŞILAŞTIRMALI TARİHSEL ARAŞTIRMA

1. Karşılaştırmalı Tarihsel Araştırma Makaleleri......................230

2. Karşılaştırmalı Tarihsel Araştırma Hangi Durumlarda Yapılır?......234

3. Karşılaştırmalı Tarih Araştırma Makale Tasarımı..................236

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................238

YİRMİ BİRİNCİ BÖLÜM

BİYOGRAFİK ARAŞTIRMA

1. Biyografik Araştırma Makalelerinin Yazımı..........................239

2. Biyografik Araştırma Hangi Durumlarda Yapılır?.................243

3. Biyografik Araştırma Makalelerinin Tasarımı.......................244

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................246

YİRMİ İKİNCİ BÖLÜM

OTOBİYOGRAFİK ARAŞTIRMA

1. Otobiyografik Makalelerin Yazımı........................................247

2. Otobiyografik Araştırma Hangi Durumlarda Yapılır?...........250

3. Biyografik Araştırma Makalelerinin Tasarımı.......................251

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................252

YİRMİ ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

OTOETNOGRAFİK ARAŞTIRMA

1. Otoetnografik Araştırma Makaleleri....................................253

2. Otoetnografik Araştırma Hangi Durumlarda Yapılır?...........254

3. Otoetnografik Makale Tasarımı...........................................255

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................257

YİRMİ DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

BİBLİYOMETRİK ARAŞTIRMA

1. Bibliyometrik Araştırma ve Bibliyometrik Makalelerin Yazımı.........258

2. Bibliyometrik Araştırmalar Hangi Durumlarda Yapılır?.......260

3. Bibliyometrik Makalelerinin Tasarımı..................................263

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................265

YİRMİ BEŞİNCİ BÖLÜM

META-ANALİZ ARAŞTIRMA

1. Meta Analiz Makalelerin Yazımı..........................................267

2. Meta Analiz Araştırma Hangi Durumlarda Yapılır?..............268

3. Meta Analiz Makalelerinin Tasarımı....................................269

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................271

YİRMİ ALTINCI BÖLÜM

META SENTEZ ARAŞTIRMASI

1. Meta Sentez Makalelerin Yazımı...........................................272

2. Meta Sentez Hangi Durumlarda Yapılır?..............................274

3. Meta Sentez Makalelerin Tasarımı......................................275

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................277

YİRMİ YEDİNCİ BÖLÜM

GÖSTERGEBİLİMSEL ARAŞTIRMA

1. Göstergebilimsel Araştırma Makaleleri...............................278

2. Göstergebilimsel Araştırmalar Hangi Durumlarda Yapılır?......281

3. Göstergebilimsel Makale Tasarımı.......................................282

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................284

YİRMİ SEKİZİNCİ BÖLÜM

FİLM ANALİZİ

1. Film Analizi Makaleleri........................................................285

2. Film Analizi Araştırması Hangi Durumlarda Yapılır?............286

3. Film Analizi Makale Tasarımı...............................................287

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................289

YİRMİ DOKUZUNCU BÖLÜM

REKLAM ANALİZİ

1. Reklam Analizi Makaleleri...................................................291

2. Reklam Analizi Araştırması Hangi Durumlarda Yapılır?.......292

3. Reklam Analizi Makale Tasarımı..........................................293

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................295

OTUZUNCU BÖLÜM

ÖYKÜ ANALİZİ

1. Öykü Analizi Araştırması ve Makaleleri...............................296

2. Öykü Çözümlemesi Araştırması Hangi Durumlarda Yapılır?.................297

3. Öykü Analizi Makale Tasarımı..............................................298

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................300

OTUZ BİRİNCİ BÖLÜM

TV PROGRAMI ANALİZİ

1. TV Programı Analizi ve Makaleleri.......................................301

2. TV Programı Araştırması Hangi Durumlarda Yapılır?...........302

3. TV Programı Analizi Makale Tasarımı..................................303

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................304

OTUZ İKİNCİ BÖLÜM

GAZETE ANALİZİ

1. Gazete Analizi Araştırmaları ve Makaleleri..........................305

2. Gazete Araştırması Hangi Durumlarda Yapılır?...................306

3. Gazete Analizi Makale Tasarımı...........................................307

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................309

OTUZ ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

ALGISAL HARİTALAMA ARAŞTIRMASI

1. Algısal Haritalama Analizi ve Makaleleri.............................310

2. Algısal Haritalama Hangi Durumlarda Yapılır?.....................312

3. Algısal Haritalama Makale Tasarımı....................................313

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................315

OTUZ DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

METAFOR ANALİZİ

1. Metafor Analizi Araştırması.................................................316

2. Metafor Analizi Hangi Durumlarda Yapılır?.........................318

3. Metafor Analizi Makale Tasarımı.........................................318

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................320

OTUZ BEŞİNCİ BÖLÜM

YAZIN İNCELEMESİ

1. Yazın İncelemesi Araştırması...............................................321

2. Yazın İncelemesi Hangi Durumlarda Yapılır?.......................322

3. Yazın İncelemesi Makale Tasarımı.......................................323

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................325

OTUZ ALTINCI BÖLÜM

ANALİTİK ARAŞTIRMALAR

1. Analitik Araştırma Makaleleri..............................................326

2. Analitik Araştırma Hangi Durumlarda Yapılır?.....................327

3. Analitik Araştırma Makale Tasarımı.....................................328

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................330

OTUZ YEDİNCİ BÖLÜM

ALIMLAMA ARAŞTIRMASI

1. Alımlama Makalelerin Yazımı..............................................331

2. Alımlama Araştırma Hangi Durumlarda Yapılır?..................332

3. Alımlama Makalesi Tasarımı................................................334

OTUZ SEKİZİNCİ BÖLÜM

AĞ ANALİZİ ARAŞTIRMASI

1. Ağ Analizi Makaleleri...........................................................336

2. Ağ Analizi Hangi Durumlarda Yapılır....................................339

3. Ağ Analizi Makale Tasarımı..................................................340

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................342

OTUZ DOKUZUNCU BÖLÜM

SOSYAL AĞ ANALİZİ

1.Sosyal Ağ Analizi Makaleleri.................................................343

2. Sosyal Ağ Analizi Hangi Durumlarda Yapılır?.......................344

3. Sosyal Ağ Araştırma Makale Tasarımı..................................348

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................349

KIRKINCI BÖLÜM

BAYES ANALİZİ ARAŞTIRMASI

1. Bayes analizi makaleleri .......................................................350

2. Bayes Analizi Hangi Durumlarda Yapılır?...............................353

3. Bayes Analizi Makale Tasarımı..............................................356

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................358

KIRK BİRİNCİ BÖLÜM

BOYLAMSAL ARAŞTIRMALAR

1. Boylamsal araştırmalar Makaleleri......................................359

2. Boylamsal Araştırma Hangi Durumlarda Yapılır?.................361

3. Boylamsal Araştırma Makale Tasarımı.................................362

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................364

KIRK İKİNCİ BÖLÜM

DENEYSEL ARAŞTIRMA

1. Deneysel Araştırma Makaleleri...........................................365

2. Deneysel Araştırma Hangi Durumlarda Yapılır?..................369

3. Deneysel Araştırma Makale Tasarımı..................................371

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................373

KIRK ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

EYLEM ARAŞTIRMASI

1. Eylem Araştırması Makaleleri..............................................374

2. Eylem Araştırması Hangi Durumlarda Yapılır?.....................376

3. Eylem Araştırma Makale Tasarımı.......................................378

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................380

KIRK DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

GÖRSEL ARAŞTIRMA

1. Görsel Araştırma Makaleleri................................................381

2. Görse Araştırma Hangi Durumlarda Yapılır?........................383

3. Görsel Araştırma Makale Tasarımı.......................................386

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................388

KIRK BEŞİNCİ BÖLÜM

KATILIMCI EYLEM ARAŞTIRMASI

1. Katılımcı Eylem Araştırması Makaleleri...............................389

2. Katılımcı Eylem Araştırması Hangi Durumlarda Yazılır?.......392

3. Katılımcı eylem Makale Tasarımı.........................................393

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................395

KIRK ALTINCI BÖLÜM

KATILIMCI HARİTALAMA ARAŞTIRMASI

1- Katılımcı Haritalama Araştırması.........................................396

2- Katılımcı Haritalama Araştırması Hangi Durumlarda Yapılır?..........399

3- Katılımcı Haritalama Makale Tasarımı.................................401

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................403

KIRK YEDİNCİ BÖLÜM

MÜZAKERECİ DEMOKRASİ ARAŞTIRMASI

1- Müzakereci Demokrasi Araştırması.....................................404

2- Müzakereci Demokrasi Araştırması Hangi Durumlarda Yapılır?.....407

3- Müzakereci Demokrasi Makale Tasarımı.............................409

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................411

KIRK SEKİZİNCİ BÖLÜM

NİRENGİ ARAŞTIRMASI

1. Üçgenleme (Nirengi) Araştırması Makaleleri......................412

2. Nirengi Araştırması Hani Durumlarda Yapılır?.....................415

3. Nirengi Araştırma Makale Tasarımı.....................................417

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................418

KIRK DOKUZUNCU BÖLÜM

NİTEL KARŞILAŞTIRMALI ANALİZ

1- Nitel Karşılaştırma Analiz Makaleleri...................................419

2- Nitel Karşılaştırma Araştırması Hangi Durumlarda Yapılır?.....421

3- Nitelikse Karşılaştırma Araştırma Makale Tasarımı.............423

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................425

ELLİNCİ BÖLÜM

SAHA DENEYLERİ ARAŞTIRMASI

1. Saha Deneyi Araştırma Makaleleri......................................426

2. Saha Deneyleri Araştırmaları Hangi Durumlarda Yapılır?....427

3. Saha Deneyi Makale Tasarımı .............................................427

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................429

ELLİ BİRİNCİ BÖLÜM

SİMÜLASYON MODELLEME ARAŞTIRMASI

1- Simülasyon Modelleme Makaleleri.....................................430

2- Simülasyon Modellemesi Hangi Durumlarda Kullanılabilir?.....432

3- Simülasyon Araştırma Makale Tasarımı..............................435

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................437

ELLİ İKİNCİ BÖLÜM

SİSTEMATİK İNCELEME ARAŞTIRMASI

1. Sistematik İnceleme Makaleleri..........................................438

2. Sistematik inceleme araştırmaları hangi durumlarda yapılır?......441

3. Sistematik İnceleme Makale Tasarımı.................................443

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................445

ELLİ ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

VERİ MADENCİLİĞİ ARAŞTIRMASI

1. Veri Madenciliği Araştırmaları...............................................447

2. Metin Madenciliği Hangi Durumlarda Yapılır?......................450

3. Metin Madenciliği Makale Tasarımı......................................452

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................454

ELLİ DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

BELGESEL MAKALELER

1. Belgesel Makalelerin Yazımı..................................................456

2. Belgesel Makaleler Hangi Durumlarda Yazılır?......................459

3. Belgesel Makalelerin Bölümleri Nasıl Yazılır?........................461

BÖLÜM KAYNAKLARI.................................................................463

ELLİ BEŞİNCİ BÖLÜM

KİTAP TANITIM MAKALELERİ

1. Kitap Tanıtım Makaleleri.......................................................464

2. Kitap Tanıtım Makalesi Hangi Durumlarda Yazılır?................465

3. Kitap Tanıtım Makalesi Bölümleri Nasıl Yazılır?.....................465

EKLER-1.....................................................................................468