Nobel Kayak, Tarihi ve Güvenlik Uygulamaları - Davut Budak Nobel Bilimsel Eserler

Dünyada yaklaşık 80 ülkede 2000’den fazla kayak merkezinde milyonlarca insan her yıl kayak/snowboard yapmaktadır. Türkiye’de ise 1300-3350 m yükseklik kuşağında yer alan 29 adet kış sporları merkezi planlanmış olup tüm yapılaşmayı gerçekleştirmiş 5 kayak merkezi (Palandöken, Uludağ, Köroğlu, Erciyes, Sarıkamış) spor ve eğlence amaçlı kayak severlerin yoğun ilgisi ile her geçen yıl artarak ziyaret edilmektedir.

Bu ilginin yanında, ilk olarak bilinçsiz hareket eden, kural tanımayan ve becerisine uygun hareket etmeyen, çevresindekilerin güvenliğini hiçe sayan, adrenalin tutkunu ve kontrolsüz kayakçılar, kazalara ve sonrasında sakatlanmalara neden olabilmektedir. Bu nedenle kış sporları merkezlerinde, kayak alanlarında uygulanması ve uyulması gerekli kuralların standartlaştırılması, hukuksal olarak da bir zorunluluk hâline gelmiştir. Bu kurallar ya da mevcut yönetmelikler, ülkelere göre çeşitlilik göstermektedir. Her devletin kanunu, teamül hukuku ve mevzuatı; kayak alanı işletmecisinin, mekanik tesis-lift operatörünün, kayakçıların/snowboardcuların ve ilgili tarafların görevlerine, dokunulmazlıklarına ve yükümlülüklerine farklı yaklaşımlar sunmaktadır. Bu kurallar, her devletin mevzuatına göre farklılık gösterse de genel anlayış, FIS (Uluslararası Kayak Federasyonu) tarafından belirlenen temel kurallar yargı için esas kabul edilmektedir.

Bu bilgiler ışığında, öncelikle kayağın dünyadaki ve Türkiye’deki tarihi ele alınarak kış sporları merkezi donanımları, işgörenleri ve Türkiye’deki kayak merkezlerine ilişkin bilgiler sunulmuştur. Sonraki bölümlerde ise kayak alanlarının güvenlik kuralları ve farklı ülkelerdeki kayak güvenliğine ilişkin hukuksal sorumluluklar (yasalar, yönetmelikler, örnek davalar vb.) siz değerli okuyuculara aktarılmaya çalışılmıştır. Yapılan tüm bu çalışmalarla, kayak alanlarının güvenliğine ilişkin kabul edilebilir kurallar belirlenmeye çalışılmıştır.

Bu kuralların uygulanabilirliği ve öğretilmesi noktasında çok önemli bir rol ve sorumluluğa sahip oldukları kabul edilen başta kayak/snowboard eğitmenlerine (öğretici ve antrenörler), kayak alanı koordinatörlerine ve diğer işgörenlere büyük görevler düşmektedir. Çalışmanın spor bilimleri alanında çalışan akademisyenlere, lisansüstü ve lisans öğrencilerine ve multidisipliner bir yapıya sahip olan sporun diğer tüm paydaşlarına faydalı bir eser olmasını diliyorum.