Adalet Suç Önleme - M. Alper Sözer, Daniel R. Lee Adalet Yayınevi

Bu kitabı oluşturan her bir bölüm, temelde ABD’de uygulanmış olan çok çeşitli suç önleme programlarından birini ele almıştır, bu programların aynısı veya benzerleri Türkiye’de uygulanıyorsa, Türkiye’deki uygulamalar hakkında da bilgi verilmiştir. Bölümler ele aldıkları suç önleme programı ile ilgili yapılan bilimsel çalışmaları, bilimsel yöntem açısından analiz ederek, söz konusu program ve uygulamanın suç önlemede ne kadar etkili olduğunu ortaya koymaya çalışmıştır. Kısacası, kitap suç önlemede kullanılan 10 değişik programın, suçu önleme konusunda işe yarayıp yaramadığını bilimsel kanıtlar ışığında okuyucuya sunmaktadır.

Sherman, Farringtion, Welsh, & MacKenzie’nin (1997) oluşturduğu, Maryland Bilimsel Metot Skoru (BMS) kullanılarak, suç önleme programlarını inceleyen bilimsel çalışmaların sonuçları standard bir hale getirilmiş ve herkesçe kolayca anlaşılabilecek şekilde; işe yarayanlar, işe yarayabilecekler ve işe yaramayanlar şeklinde üç kategoride sunulmuştur (Bkz: Tablo 1). BMS ile her bir program değerlendirme araştırması, kullandığı bilimsel yöntemin gücü ve bilimsel geçerlilik tehditlerine göre derecelendirilmiştir.

BMS’nin güzelliği; deneysel, yarı deneysel ve deneysel olmayan şeklinde çeşitli araştırma deseni kullanan çalışmaları 1 ile 5 arasında değişen, bilimsel geçerliliğe olan tehditlerin en az olduğu çalışmanın 5 puan aldığı kolay anlaşılır bir halde okuyucuya sunmasıdır.

Bu ölçek, bilimsel yöntem açısından zayıf olan araştırma sonuçlarına dayanarak, aslında işe yaramayan suç önleme programlarının devam ettirilmesi riskini en aza indirmektedir. Bir suç önleme uygulamasının işe yarayabilecekler (ümit verici) sınıfına girebilmesi için sonuçlarının programın başarılı olduğu yönünde olması ve BMS’sinin 3 olması gerekmektedir. İşe yarayan (etkili) bir program sayılması içinse, değerlendirme çalışmasının sonuçlarının yine programın başarılı olduğunu göstermesi ve BMS’den 4 veya 5 puan almış olması gerekir. BMS olarak 1veya 2 puan almış çalışmaların sonuçları nasıl olursa olsun (başarılı veya başarısız) bilimsel olarak güvenilir kabul edilmemektedir.

BMS ölçeği bilim dünyası içinde olmayan ancak program, proje ve uygulamaların yapılmasına, devam ettirilmesine veya tamamen durdurulmasını karara bağlayan bürokratlar ve politikacılar için çok önemli bir enstrümandır.

BMS ölçeği, bilimsel çalışmaların geçerlilik ve güvenilirliği gibi teknik bir konuda sağlıklı fikir yürütme imkânı bulunmayan bürokratlar ve politikacılar için karar verme sürecinde, bilimin yol göstericiliğinden sağlıklı bir şekilde faydalanma imkânı sunmaktadır.

Diğer yandan Bilimsel Metod Skorunun subjektiflikten tamamen uzak ve yüzde yüz isabetli sonuçlar vediğini ileri sürmekte elbette bilimsel araştırmayı bilenler için fazla iddialı bir yaklaşım olacaktır. Bilim dünyasında aynı konuda yapılmış değişik çalışmaları topluca analizetmek için meta-analiz yöntemi kullanılmaktadır. BMS ölçeği meta-analiz kadar sağlıklı ve net sonuçlar ortaya koymak iddiasından uzaktır. Fakat yönetici ve karar vericiler için bilimsel çalışmalardan anlaşılır bir şekilde yararlanma imkânı sağlamaktadır.

Kitapta sadece bir bölümün yazarları BMS skoru kullanmamıştır. Bu çalışma, ceza infaz kurumlarında uygulanan inanç temelli önleme programlarının başarısı hakkında genel bilgi vermektedir. Bu bölüm dışında ki tüm bölümlerde araştırmalar değerlendirilirken, BMS kullanılmıştır. Bölümler içerisinde, araştırmaların değerlendirildiği kısımlarda, her araştırma için bilimsel yöntemle alakalı ayrıntılar verilmiştir. Bu ayrntılar, bilimsel araştırma yöntemini bilmeyen okuyucularımız için sıkıcı gelebilir. Okuyucuyu sıkmamak ve ilgili suç önleme programının sonuçlarını teknik detaylara girmeden anlatabilmek için her değerlendirme araştırmasının anlatıldığı yerde, ilgili suç önleme programının sonucu koyu olarak yazılmıştır. Okuyucularımız, ilgili suç önleme programıyla alakalı bilimsel değerlendirmelerin sonuçlarına (başarılı veya başarısız) bakıp, BMS skoruna göre değerlendirdikten sonra, o suç önleme programının suç önlemede etkili olup olmadığıyla ilgili bir kanaate kolaylıkla ulaşabilirler.

Ayrıca, her bölüm sonundaki -sonuç- bölümü ve -tablolar- bir bütün olarak ilgili suç önleme programının işe yarayıp yaramadığını özetlemektedir. Kitap suç önlemenin ne olduğunu anlatan bir kitap değildir. Kitabın amacı, suç önleme konusunda ne tür çalışmaların yapılabileceği konusunda bir perspektif vermek ve bu çalışmalardan hangilerinin suç önlemede başarılı olduğunu bilimsel bir enstrümanla sunmaktadır. Keyifli okumalar.